De scheurkalender van Onze Taal ging 15 juni 2020 over de herkomst van Arabische leenwoorden. Al-gebra, Al-goritme, Al-cohol, ze stammen allemaal uit het Arabisch. “Al” staat voor “van”, of “uit”, zoiets. Veel woorden die met “Al” beginnen, zouden een Arabische herkomst kunnen hebben. 

In het kader van de woordenkennis kan je op zoek naar alle woorden die je spelgenoten kennen die met “al” beginnen. Van “alleen” tot “allemaal”, van “alibi” tot “allergie”, van “altijd” tot “alkoof”. Waarschijnlijk is wat uitwisseling over de betekenis van het woord nuttig, en van sommige woorden (zoals altoos) mag je je afvragen of ze wel echt bestaan (altoos bestaat).

Met een beetje fantasie kan je bedenken dat Al-gebra van Al-Gibiera komt, en dat Gibiera (uit te spreken als “zjiebiera”) een dorpje in Saoud-Arabië is. Abdul Al Gibiera, was een beroemde rekenmeester uit die verre plek, zó beroemd dat rekenkunst nu naar hem, en naar zijn geboorteplaats is vernoemd.
Probeer zo maar eens een verhaal te verzinnen over de herkomst van al die al-woorden. 

Van de geweldige meester Stephan, die op de Jenaplanschool Atlantis in Amsterdam lesgeeft, is het volgende etymologische verklaring van allergie bekend:
De oude heks Leggia, kon doden tot leven wekken met vreemde drankjes. Ook vijanden kon ze laten lijden onder de vreselijkste pijnen, door ze iets van een geheime boon te laten snoepen. Dat soort vreselijke pijnen werden later de pijnen van Leggia genoemd. Al-Leggia, allegia, allergie. 

“Alibi” danken we aan Bi. Bi was een praatjesmaker, een smoesjesverzinner, een schrijver die het beroemde boek van Bi schreef. Als je een smoes nodig had, als de waarheid niet voldoende was, greep je naar het boek van Bi, en koos je een van de redenen waarom jij iets niet gedaan kon hebben. Al-Bi. Alibi.
“Alleen” heeft weer een andere oorsprong. “Leheni” is het Arabische woord voor “zien”. Ali was de ziener uit het dorp. Hij kon de toekomst voorspellen, en vertelde altijd de waarheid. Het probleem was dat niemand de waarheid wilde horen, en Ali bleef daarom altijd alleen. Ali Leheni, Ali de ziener, werd Ali de Allene, helemaal alleen. 

Is het een leuk spel? Ja.
Is het moeilijk? Tsja. Voor de minder taalvaardigen, en voor hen die dicht bij de werkelijkheid willen blijven, is het een hele klus. Maar de fantasierijken weten er wel raad mee.
Zie het als een stimulerend spel voor verhaalkunstenaars, met kennis over woorden en de wondere wereld van de etymologie (waar tussendoor van alles over te vertellen valt) als bijvangst.